Swasal部落遷徙_耆老訪談

Ndaan  Thjil  Alang  Swasal

Seejiq  Nihung  suuxal  o，iyux  na  malu  klwaan，【mqriqu  bika  musa  dgiyaq，yasa  ini  dhqi  tdruy—李谷貞】mniq  kska  dgiyaq  ka  seejiq  truku  o，tay  ka  ida  mnniq  swasal 、sqrxan  ni  mniq  kkiyi  alang  truku  o，lnglung  ni  empprrngaw  ni  mkmusa  thjil  alang  brnux，ida  bi  saw民國27-28年（hngkawas）【民國22年-李谷貞-】，smkawin  spat  bukung：Harung  Watan 、Taing  Watan 、Haruq  Wacing 、Watan  iban，tmabuy  mqquri  narat  musa  plealay  kmeuruy，mklawa  alang  ka  seejiq  nihung  o，smkuxul  bi  emppowsa  quri  alang  miyamay yusinu  ksun  dha  uri，（kika  alang  吉安sayang），（duri  ni  musa  kmeuruy  bitaq  alang 關山），ida  dha  saw  kmniq  hiya，kiya  ni  seejiq  truku  o，ida  smkuxul  mniq  dgiyaq，dhuq  alang  miyamay  do，saw  qntaan  dha  o，kmgaaw  bngrux  kana，ungat  qhuni  tduwa  thuun，（seejiq  tnpusu  hiya  o，gnsal  ka    pthuun  dha），kiya  ni  ksun  dha  qmita， mdka  bisaw  ungat  samat  tduwa  saan  maduk，seejiq  truku  o，bsiyaq  bi  smkuxul  qmeepah  qpahan  dgiyaq  stetu，qmpah  quri  brnux  do  asi  ka  thmuku  hginuk  kdjiyax；mnlala  empprngaw  ka  dhiya  do，mllutut  tmabuy  duri  ni  muda  mrmux  bling  pungkang，miing  suyang  balay  nniqun  alang；kiya  ni  kndadax  paah  alang  skangki  ni  peapa  tdruy  qengur  ni  dhuq  pepaan  tdruy  qengur  mikasa，mtucing  paah   pepaan  tdruy  qengur  da  ni，mquri  dgiyaq  mksa，muda  hmrinas  gaga  gmhak  sipa  qhuni  mikasa  ni  muda  biyi  Tadaw  jiyan，paah  hiya  tmabuy  duri  ni  dhuq  kiyi  saah  蔡福源，duri  ni  mqquri  siyaw  yayung  mksa  ni  hmlay  gaga  tkdaya  banita  ka  yayung豐坪溪，qnita  dha  o  mdka  saw  mowsa  malu  balay  nniqun  alang，anaya  dgiyaq  anaya  ddowras  ni  ayug  uri  o，kuxul  dha  balay  ha；saw  nii  ka  niqan  dgiyaq  ni  niqan  qsiya  ni  lala  balay  ka  samat  uri（lala  bala  ka  lapil  qaqay  samat），kana  seejiq  truku  o ，asi  skingal  smruwa  thjil  hini  kana，kiyani  tmabuy  paah  swasal  ka  rdrudan  seuxal  o，laxan  dha  ka  alang  bsuring  ni  alang  rupas，wana  gaga  kiyi  yayung豐坪溪  ka  alang  o，kuxul  dha  balay；mnda  dnyagan  thulang  nihung  ni  gmaaw  siyaw  yayung豐坪溪  ka  nniqun  dha，sun  dha  mikasayama  tmngahan，kika  bgurah  alang  da 。Kiya  ni  seejiq  nihung  o，mkla  balay  phiyug  sapah，pnhyugan  nihung  ka  sapah  o，niqan  balay  mslexal  knkingal  kana  ka  sapah  dha 。Yabi  saw  spat  qnnay  ni  ida  bi  kingal  kbkuy  dha  sapah  ka  sbgay  na  miyah  thjil  ka  rdrudan  truku。

    Ida  biya  民國32-33年（hngkawas），hana  smkila  mniq  kiyi  siyaw  yayung豐坪溪  ka  seejiq  truku  mikasayama，  yasa  paru  bika  bgihur  siida  ni  pnpung  paru  bi  ka  rngsux  uri；lala  balay  ka  sapah  wada  panun  ni  rbngun  rngsux，siida  uri  o  pida  bi  daan  mnalux 天花，（siida  uri  o，ini  baka  dmgiyan  tgdha  mkeekan  babaw  dhgan  ka  nihung，psrisil  rdrudan  o，nruba  nihung  ka  saw  nii），【iyux  miing  malu  qpahun—蘇福順】，rmngaw  ka  pisaw  akang：「ndaan  yayung  ka  dxgal  o，babaw  na  hici  duri  o，ida  na  ddaun  duri」；babaw  na  siida  do，musa  thjil  gaga  nniqan  hghaw  bi  seejiq  bunun  ka  alang  「kusung」；ida  biya  paah民國36-38年（hngkawas），plealay  bi  miyah  thjil  kusung  ka  rudan  truku  o，niqan  Sulung  yakaw 、Peydang  sulung 、Lowsing  mimiq 、Pasang  akang 、Teylung  wacih 、Wili   wacih，supu  kana  do  mataru  sapah。Paah  siida  do， hbaraw  bika  miyah  thjil  hini  uri  da；kiya  ni  yabi  saw  niqan  empusal  sapah  ka  ini  iyah  thjil  alang  kusung，hbaraw  bika  seejiq  ga  mniq  mikasayama  o  (bnnah sqrxan)  ana  bitaq  saying  ida  gaga  mniq  hiya  na。

「kusung」，tnngahan  plealay  mnniq  alang  hiya  ka  seejiq  bunun ，kiya  ni  hangan  bununn  ka  kiya，kika  mndha  saan  thjil  ka  alang；saw  nii  ka  kari  rnngaw  rudan：pnaah  swasal  thjil  ngalan  dha  hangan  ppaan  tahut  tdruy『三民』，thnganan  dha  「mikasa」，kiya  ni  alang  o  gaga  mniq  bukuy  babaw  dgiyaq  siyaw  yayung豐坪溪  ka「mikasayama-三笠山」，paah  embiyax  dmgiyal  do  brahan  dha  「更生村」sun  da，  kiya  ni，gaga  mniq  alang  rupas  ni  alang  bsuring  seejiq  truku  o  saw  sklwiun  ka  kari  dha，ida   dha  dhnganan  mikasayama  ka  alang  dha。Bitaq  sayang  pnswayan  ayus  ka  alang  o，niqan  tgtru，tgkingal  o  alang  tawsay （山里部落）、tgdha  o  alang  mikasayama（三笠山部落）、、tgtru  do  alang  swasal （古村部落）

swasal部落的遷徙

日本人為了要方便管理(上山不方便、車輛無法通行—李谷貞)，住在深山的Truku族，把原來住在swasl、sqrxan及swasl部落附近的 Truku族人計畫性的往山下遷徙，約於民國27~28年(民國22年—李谷貞)，派遣族人領袖harun watan、tain watan、haruq wacin、watan ibanb四人南下勘查，日本警察屬意部落族人往Myamay或稱尤西奴（及現今之吉安）處(另外也勘查到關山)，預將族人安置於此，然而族人平日即習慣山中生活，來到平地的Myamay，所見到處都長滿了bngruh（大蘆葦草）、沒有森林可供柴火、（當地人用稻草gensang當柴火燒）而且舉目又無野獸可供狩獵，族人長久喜愛耕作於山坡地，平地種植農作物要彎腰云云；幾經討論後，繼續南下穿過隧道ngblin找尋理想的落腳地；於是從花蓮坐火車到達三民火車站（mikasa），下三民火車站上山，沿途經過三民苗圃，經過tadaw jiyang工寮，下山經過蔡福源宅旁，沿著河床邊找尋到卓溪鄉北境的豐坪溪附近時，無論是地形、環境即受到族人高度的喜愛，這麼個有山有水有豐富獵物(野獸腳印很多)的地方，族人們一致同意要遷居於此處；部落祖先當時自swasl南下，捨棄秀林鄉、萬榮鄉等地，獨偏愛於卓溪鄉北境的豐坪溪附近，經日本人協助下，就擇定豐坪溪畔的位置，並命為三笠山（miksiyama）為新的部落地。日本人善於建築，經他們的建築技術與規劃，替族人興建條理分明的房舍四列約102多戶。

    大約於民國32~33年，好不容易定居於豐坪溪畔的三笠山，因受當年颱風影響，溪畔的豐坪溪河水氾濫，將多數房屋流失，再加上居民染上天花（時值日本人二次世界大戰戰敗，族人相傳系受到日人詛咒），【為了要找地耕作—蘇福順】族人pisaw akan說:「河水流過的地方，日後一定還會再氾濫」於是逐年又遷居於當時有零星布農族居住的「古村」；約於民國36~38年間，最先遷居於「古村」的人有sulun yakaw、peydan sulun、lusin mimiq、pasan akan、teylun wacih、wili wacih六戶，日後大多遷居於此，然未遷到古村的住戶約20戶，大多是住在sqrxan的族人，現仍居住在該處。

    古村，是原先零星居住與此部落的布農族人的布農名，也是第二次遷居的部落； 據口述，從swasl南遷於火車站名「三民」，即以「三民」稱之為mikasa，然而部落卻位在上山後的豐坪溪畔「三笠山」（miksiyama）。光復以後，swasal隨即稱為「更生村」；但是奇怪的是居住在萬榮鄉、秀林鄉的truku族人，都咸認我們居住的部落名稱為mikasa；事實上，依目前立山村聚落的分佈來看，主要有三個部落，其一稱為山里部落、其二為三笠山部落（即miksiyama）、最後稱之為古村(swasal)部落。

口述：胡進來、胡廷訓、李谷貞、朱辰代、蘇福順、胡進錦

翻譯：謝美琴、蘇靜妹

校稿：吳麗花
整理：蘇愛志